Coraz mniej Polaków uważa się za sprawnych. Wśród osób starszych (w wieku 60 lat i powyżej) tylko 18% badanych czuje, że są sprawni. Liczby prezentują się zupełnie inaczej wśród ludzi, którzy regularnie uczestniczą w zajęciach sportowo-rekreacyjnych. Badania jednoznacznie dowodzą: ruch ma zbawienny wpływ na nasze samopoczucie!

Wiek i aktywność

Jeszcze w 2012 r. za bardzo sprawnych i sprawnych uważało się 62% ogółu Polaków. Cztery lata później ten odsetek spadł o 2%. Wśród osób w wieku 50–59 lat za sprawnych uważa się jedynie 39% badanych; w wieku 60+ – zaledwie 18%. Tymczasem aktywni wypadaja w badaniach znacznie lepiej. Z analiz wynika, że aż 70% osób regularnie uczestniczących w zajęciach sportowo-rekreacyjnych uznaje swoją sprawność za bardzo dobrą lub dobrą. Ci, którzy ćwiczą systematycznie, najczęściej robią to dla zdrowia, z powodu zaleceń lekarza lub dla utrzymania właściwej sylwetki.

Co i dlaczego ćwiczymy?

Osoby ćwiczące wybierają najczęściej jazdę na rowerze i pływanie. Na rower stawia 72% ćwiczących (73% kobiet i 71% mężczyzn). Pływanie wskazuje 44% panów i 36% pań. Mężczyźni gustują także w piłce nożnej (32%), sportach siłowych i kulturystyce (13%), siatkówce (11%) oraz joggingu, nordic walkingu, ogólnorozwojowych zajęciach ruchowych i wędkarstwie. Panie najchętniej korzystają z aerobiku, fitnessu, gimnastyki i jogi (23%), nordic walkingu i biegania (23%) oraz zajęć ogólnorozwojowych.

Badania pokazują, że Polacy uczestniczą w sporcie i rekreacji ruchowej głównie dla rozrywki i przyjemności. Taką odpowiedź wskazało 59% badanych (62% mężczyzn i 55% kobiet). Kolejnym powodem była troska o utrzymanie właściwej sylwetki oraz kondycji fizycznej (taką przyczynę podało 21% mężczyzn i 26% kobiet). Z chęci poprawy zdrowia sport uprawia 11% badanych.

Wśród osób starszych (powyżej 60. roku życia) najczęstszy powód podejmowania aktywności fizycznej to przyjemność i rozrywka (41% respondentów podało taką odpowiedź). Seniorzy mają także świadomość pozytywnego wpływu ruchu na zachowanie zdrowia. Z przyczyn prozdrowotnych i z powodu zaleceń lekarza aktywność podejmuje 32% osób starszych uczestniczących w badaniu. Na trzecim miejscu seniorzy wskazywali chęć utrzymania kondycji fizycznej i ładnej sylwetki (21% odpowiedzi).

Ile wydajemy na sport?

Pieniądze na sport i rekreację ruchową wydaje tylko 47% gospodarstw domowych. W tej grupie 35% gospodarstw przeznacza środki finansowe na zajęcia sportowe, z kolei 12% na zakup, konserwację lub wypożyczanie sprzętu sportowego. Cztery lata wcześniej pieniądze na aktywność wydawało o 3% więcej gospodarstw.

Średnio w jednej rodzinie na sport w ciągu roku wydajemy 458 zł, z czego 280 zł stanowią wydatki na udział w różnego typu zajęciach. Zakup odzieży sportowej w ciągu roku kosztuje polskie gospodarstwo domowe średnio 109 zł, z kolei obozy sportowe – 43 zł.

Kiedy spojrzymy tylko na grupę osób, które wydają pieniądze na cele sportowo-rekreacyjne (wcześniejsze dane są uśrednione i uwzględniają także gospodarstwa, które nie ponoszą kosztów na ten cel), okazuje się, że rocznie aktywne rodziny wydają średnio 973 zł. Na tę kwotę najczęściej składają się koszt obozów, opłaty za uczestnictwo w zajęciach oraz cena zakupu odzieży.

Przeszkody

O tym, dlaczego Polacy nie podejmują aktywności, decyduje głównie wiek. Najmłodsi (5–14 lat) jako główne bariery wskazują brak organizatora zajęć albo miejsc oferujących aktywność w okolicy miejsca zamieszkania. Kolejnym powodem jest niechęć do ruchu albo preferowanie biernego odpoczynku. Dzieci i młodzież jako przeszkodę wskazywały też brak możliwości finansowych. Młodzi ludzie (15–19 lat) wśród barier wymieniali głównie niechęć do aktywności oraz brak wolnego czasu.

Polacy w przedziale wiekowym 20–59 lat jako największą przeszkodę podają brak wolnego czasu. Wśród osób w wieku 19–30 lat tę odpowiedź wskazało aż 58% badanych.

Seniorzy składają bierny tryb życia głównie na karb wieku (36% osób powyżej 60. roku życia wskazało tę odpowiedź). Kolejną wymówką były stan zdrowia oraz przeciwwskazania lekarza (32% odpowiedzi). Badania pokazują, że seniorzy wciąż podchodzą do kwestii aktywności bardzo stereotypowo. Tymczasem lekarze i eksperci zajmujący się aktywnością fizyczną od lat dowodzą, że wiek nie jest żadną przeszkodą w jej podejmowaniu. Dotyczy to także osób przewlekle chorych. Tylko sporadyczne schorzenia wykluczają uprawnianie sportu, a w wielu przypadkach ruch jest jednym ze znaczących i najskuteczniejszych elementów terapii.

Dane za: Główny Urząd Statystyczny, Uczestnictwo w sporcie i rekreacji ruchowej w 2016 r., Warszawa 2017.